Guillaume Bijl (°1946, Antwerpen) staat bekend om zijn grootschalige ruimtelijke installaties en realistische vormentaal. Gebruik makend van gevonden objecten, realiseert hij sinds eind jaren zeventig realistische decors. Hiermee nam Bijl een pioniersrol in wat betreft de herintroductie van de ready-made. Bijl toont de toeschouwer verschillende aspecten van onze westerse ‘beschaving’ en consumptiemaatschappij. Hij creëert aan de hand van stereotypes, een soort ‘archeologie van onze tijd’ op een tragikomische, vervreemdende wijze.

Na een zoektocht als jonge kunstenaar om tot een expressievorm te komen die het publiek zou kunnen betrekken, begon Guillaume Bijl (na 10 jaar als amateur-kunstschilder), als autodidact, in de jaren zeventig met projecten op papier (‘Project-Pleasures’). De belangrijkste reeks was negen ‘Behandelingen’. Deze reeks stelt verschillende maatschappelijke determinaties en fenomenen aan de kaak zoals kerk, leger, onderwijs, reizen, seks, de businessman of de sleur van het dagelijks arbeidersleven. In deze voorstellen op papier tekent Bijl een parcours uit, vergezeld van een uitgeschreven scenario, waarin de bezoeker van de ene ruimte naar de andere geleid wordt en verschillende stappen van de levensloop van bijvoorbeeld een militair volgt. Deze projecten vormen de inhoudelijke en vormelijke roots van zijn later oeuvre.

In 1979 realiseert Guillaume Bijl zijn eerste installatie, de ‘Autorijschool Z’ in Ruimte Z, een kunstenaarsgalerie in Antwerpen. De kunstenaar liet als het ware zien wat er niet mocht gebeuren, namelijk dat de kunstruimte een minder aantrekkelijke maatschappelijke ‘commerciële instelling’ was geworden, een autorijschool. De kunstenaar voorzag in dit levensechte decor stoelen en banken voor de cursus-deelnemers, een schoolbord, didactische borden met verkeerstekens, een model van een motor enz. Al in zijn eerste realistische installatie komen er drie aspecten naar voor die kenmerkend zijn voor zijn hele oeuvre. In de eerste plaats ontstaat er een spel tussen fictie en realiteit, er treedt een vervreemding of een verwarring op bij de tentoonstellingsbezoeker als gevolg van het displacement dat de kunstenaar bewerkstelligt. Ten tweede brengt Bijl inhoudelijk kritiek op een maatschappelijk fenomeen en last but not least: door het feit dat de installatie in een kunstruimte staat wordt elk object ook een sculptuur en een visueel beeld.

– Deze autorijschool was het begin van een reeks ‘transformatie-installaties’, die uitgroeiden tot een visueel epos van maatschappelijke fenomenen. Bijl realiseerde in verschillende museale instellingen en galeries o.a. een Atoomschuilkelder (Liège, 1985), een Schietoefenzaal, Caravan-Show (Grenoble, 1989), een Supermarkt ( Tate Liverpool, Frankfurt, 2002), een Luchthaven (Basel, 1986), een Futon-Store (New York, 1989), een Pruikenwinkel (Brussel, 2012), een Hondenkapsalon (Zürich, 2016).

Naast deze ‘transformatie-installaties’ zijn er in het oeuvre van Bijl nog vijf andere types werk te onderscheiden. De termen die hij hiervoor gebruikt zijn tevens de titel van de werken.

– In zijn ‘situatie-installaties’ creëert Bijl een fictie in de realiteit, meestal gebeurt dit in de publieke ruimte. Zo plaatste hij in 1992 tijdens Documenta 9 in Kassel opgezette vogels op daken en lantaarnpalen.

– ‘Composities’, meestal ‘Composition Trouvée’ genoemd, zijn fragmenten uit de realiteit, ogenschijnlijke elementen die overgenomen zijn uit bv. een antiekwinkel of een giftshop. Deze vaak kitscherig ogende werken hebben een kleinere schaal en zijn altijd erg doordacht samengesteld.

– Zijn ‘Sorry’ – werken kunnen verschillende verschijningsvormen aannemen. Het zijn samenstellingen van objecten of installaties die een absurd element bevatten waardoor ze juist gaan afwijken van de realiteit en daardoor surreëel worden. Een mooi voorbeeld hiervan is een vogelnestje waar één rode en twee witte biljartballen in liggen, een bizar stilleven.

– In de sectie ‘Cultureel Toerisme’ creëert Bijl installaties die banale musea en fenomenen voor het massatoerisme onder de loep nemen, bv. ‘De Romeinse Straat ‘(Middelheim Museum, 1994) of de installatie ‘Lederhosen museum’ (Graz, 1997).

– Meer recent maakt Bijl realistisch beschilderde bronzen beelden / ‘taferelen’, zoals ‘Feestelijke Beelden’ op het Europaplein in Amsterdam (2014), een ‘Groetend admiraal koppel’ in het MAS in Antwerpen (2016) of het beeld van een businessman, die van vreugde en handstand maakt, ‘Ein neuer erfolgreicher Tag’, Wuppertal (2008), ‘Vuurtoren / Uitkijktoren’, De Haan, (2021).

Guillaume Bijl had belangrijke solotentoonstellingen en nam deel aan talrijk groepstentoonstellingen, o.a. Biënnale van Parijs (1982), Kunsthalle Bern (1986), Belgisch Paviljoen -Biënnale van Venetië (1988), New Museum, New York (1989), Documenta 9, Kassel (1992), Skulptur Projekte, Münster (2007), 11e Biënnale Lyon (2011), Istanbul Biënnale (2013), Busan Biennal (2006) en Manifesta 11 – Zürich (2016).

Recenter nam hij deel aan de volgende projecten: Beaufort (2018), het Adriaen Brouwer-jaar, Oudenaarde, 2018, ‘Play’, Kortrijk (2018), Musée Félicien Rops, Namur (2018), A‘Power to the People’, Schirn Kunsthalle, Frankfurt (2018), het Bruegeljaar, Dilbeek (2019), Allen Gallery (2019) Musée d’art contemporain, St Etienne.

Momenteel is hij vertegenwoordigd door vlg. Kunstgallerijen : Nicolai Wallner Gallery / Copenhagen; Nagel-Draxler Gallery / Berlijn; Lumen Travo / Amsterdam; Keteleer Gallery / Antwerpen; H.Winter Gallery / Vienna; Mulier-Mulier Gallery / Knokke; Galleria Zero / Milaan; Meredith Rosen Gallery / New York.

Nadia Bijl

—————

Guillaume Bijl (°1946, Antwerp) is known for his large-scale installations and visual realism. Since the late 70s, Bijl created realistic decors using found objects. In doing this, he had a pioneering role in the resurgence of the ready-made. Bijl shows the audience various aspects of our western ‘civilisation’ and consumer society. Using extreme stereotypes, he creates a sort of ‘archeology of our time’ in a tragi-comedic, alienating way.

After searching for a mode of expression which could enable the audience’s involvement, the young Guillaume Bijl, a self-taught artist, started creating projects on paper in the seventies (‘Project Pleasures’). The most important series comprised nine ‘Treatments’. This series exposes various societal determinations and phenomena like the church, the army, the education system, the holiday business, sex, businessman or the daily grind of blue-collar workers. In these depictions on paper Bijl draws a trail, accompanied by a step-by-step script, guiding the visitor from room to room to follow the life course of, for example, a soldier. It’s these projects at the root of his following oeuvre both visually as in content.

In 1979 Guillaume Bijl creates his first installation Autorijschool Z at Ruimte Z, an artist-run gallery in Antwerp. The artist exposes what shouldn’t have happened: the gallery being turned into a less appealing commercial institution, a driving-school. In this life-like décor, the artist provided chairs and benches for the students, a blackboard, didactic boards with traffic signs, a model of an engine… In this first installation three elements that will become characteristic for his entire oeuvre can already be recognised. Firstly, there’s a game between fiction and reality resulting in a sense of alienation or confusion for the spectator caused by the artist’s act of displacement. Secondly, Bijl criticises a contemporary societal phenomenon and, last but not least, the fact that the installation is placed inside an art space, turns every object into a sculpture and a visual image.

This driving school was the first of a series of transformation-installations, which evolved into a visual epos of societal phenomena. In many museum institutes and galleries, Bijl created a Fallout Shelter (Liège, 1985), a Shooting Gallery(Eindhoven, 1985), a Caravan Show(Grenoble, 1989), a Supermarket (Tate Liverpool, Frankfurt, Basel), a Central Airport Basel (1986), a Futon Store (New York, 1989), a Wig store (Brussels, 2012), a dog grooming salon (Zürich, 2016), etc.

In addition to these transformation-installations, there are 5 other types of works in Bijl’s oeuvre. The names for these different types of works are also the titles for the works. Sometimes there is a “Tableau Vivant” / Performance on the Opening.

In his situation-installations, Bijl creates fiction in reality, usually in public space. In 1995 for instance, he mounted stuffed birds on roofs and lanterns during Documenta 9 in Kassel.

Compositions, mostly called Composition Trouvée, are fragments from reality, objects that seem to have been taken from antiquaries or gift shops. These often kitschy-looking works are smaller in scale and always thoughtfully put together.

His Sorry works can take on different forms. They are compositions of objects or installations with an absurd element to them, making them fall out of reality, into the surreal. A beautiful example is the bird’s nest containing one red and two white billiard balls, a bizarre still life.

With his Cultural Tourism theme, Bijl creates installations that zoom in on banal museums and mass-tourism phenomena, as for example in Roman Road (Middelheim Museum, 1994) or the installation Lederhosen Museum (Graz, 1997).

More recently Bijl made realistically painted bronze statues and scenes like Feestelijke Beelden at the Europaplein, Amsterdam (2014), Saluting Admiral Couple at MAS, Antwerp (2016) or the statue of a businessman making a hand stand out of joy ‘Ein neuer erfolgreicher Tag’ , Wuppertal (2008)Lighthouse / Watchtower, De Haan, in public space.

Guillaume Bijl had major solo exhibitions and took part in numerous group shows including the Paris Biennial (1982), SMAK, Gent, (1984), Kunsthalle Bern (1986), Belgian Pavillion – Venice Biennial (1988), New Museum, New York (1989), Documenta 9, Kassel (1992), Sydney Biennal (1992), Centre Pompidou, Paris (2000), Skulptur Projekte, Münster (2007), 11th Lyon Biennial (2011), Istanbul Biennial (2013), Busan Biennal (2006) and Manifesta 11, Zürich (2016). Recently he took part in following projects: Beaufort (2018), Play, Kortrijk (2018), Félicien Rops Museum, Namur (2018), Power to the People, Schirn Kunsthalle, Frankfurt (2018), the Bruegel Year, Dilbeek (2019.), Musée d’art Contemporain, St Etienne, 2021.

Guillaume is represented now by Galleries like Nicolai Wallner Gallery, Copenhagen, Nagel-Draxler Gallery, Berlin, Lumen Travo, Amsterdam, Keteleer Gallery, Antwerp, H. Winter Gallery, Vienna Mulier-Mulier Gallery / Knokke, Vienna, Zero Galleria, Milaan, Meredith Rosen Gallery, New York.

Nadia Bijl